ភ្នំពេញៈ បើទោះបីជាពេលបច្ចុប្បន្ននេះសកម្មភាពនៃការឃោសនាដើម្បីស្វែងរកសំឡេងគាំទ្រ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី៥ឈានមកដល់ហើយក៏ដោយក៏គេបានសង្កេតឃើញថា ចលនានៃការទិញលក់ អចលនទ្រព្យនៅពេលនេះមិនបានធ្លាក់ចុះនោះទេខណៈការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តចំនួន៤លើកកន្លងមក បានធ្វើឲ្យការទិញ លក់ អចលនទ្រព្យធ្លាក់ចុះ។ កត្តាស្ថិរភាពនយោបាយ ចំណេះដឹង និងបទពិសោធនាពេលកន្លងមកបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ចលនានៃការទិញលក់អចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា។ លោក ឌឹត ចណ្ណា ប្រធានគ្រប់គ្រងនៃក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យវីអឹមស៊ី បានប្រាប់ថា ការទិញ លក់ អចលនទ្រព្យនៅពេលនេះបានកើនឡើងខុសពីពេលបោះឆ្នោត៤លើកកន្លងមក(ឆ្នាំ១៩៩៣,១៩៩៨, ២០០៣,២០០៨)។ លោកប្រាប់ទៀតថា នាពេលកន្លងមកនៅមុនពេលបោះឆ្នោតចន្លោះពី៣-៦ខែ ការទិញលក់អចលនទ្រព្យតែងតែធ្លាក់ចុះច្រើនព្រោះអ្នកទិញសុទ្ធតែរង់ចាំមើលលទ្ធផលនិងសភាពការណ៍ក្រោយការបោះឆ្នោត។ លោកបានថ្លែងថា៖«បើទោះបីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី៥ នឹងឈានមកដល់នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដាខាងមុខនេះក៏ដោយ ក៏សកម្មភាពនៃការទិញលក់អចលនទ្រព្យមិនបានថយចុះនោះទេបើគិតចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១២មក ជាពិសេសក្នុងឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០១៣នេះតែម្តង។ លោកបានលើកឡើងថា កត្តាដែលធ្វើឲ្យសកម្មភាពនៃការទិញលក់អចលនទ្រព្យកើនឡើងនៅពេលនេះមានមូលហេតុសំខាន់ៗចំនួន៣ គឺទី១ ភាពទុកចិត្តទៅលើកត្តាស្ថិរភាពនយោបាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងភាពចាស់ទុំរបស់អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជា ទី២ ការបង្កើនទុនវិនិយោគរបស់អ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកមានដូចជាអគារវឌ្ឍនៈ អគារកាណាឌីយ៉ា ការអភិវឌ្ឍសំណង់លំនៅឋាន បុរី ឃ្លាំង និងមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មជាដើម និងទី៣ ការកើនឡើងនៃចំនួន និងទំហំថវិការបស់វិនិយោគិនបរទេសមកកម្ពុជាមានដូចជាជនជាតិចិន ម៉ាឡេស៊ី អង់គ្លេស និងកូរ៉េ ជាពិសេសក្នុងឆ្នាំ២០១៣នេះគេសង្កេតឃើញមានអ្នកវិនិយោគជប៉ុនជាច្រើនបានចូលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជាមានដូចជា គម្រោងសាងសង់ផ្សារទំនើប Aeon និងសណ្ឋាគារ TOYOKO INN Phnom Pen ជាដើម។ លោក ស៊ា ឆៃលីន នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ ស៊ីអិល រៀលធី បាននិយាយថា អតិថិជនដែលមកស្វែងរកសេវាកម្មការទិញលក់ និងជួល នៅក្រុមហ៊ុនរបស់លោកមិនបានប្រែប្រួលនោះទេ ដោយនិន្នាការនៃការទិញ លក់និងតម្លៃនៅតែមានកំណើនដដែល។ លោកបាន ថ្លែងថា៖«កត្តានយោបាយមានស្ថិរភាពបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជួយលើកតម្កើងតម្លៃអចលនទ្រព្យនៅពេលនេះ។ ការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខមិនបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការព្រួយបារម្ភពីភាពវឹកវរខាងនយោបាយទេ ដូច្នេះសកម្មភាពនៃការទិញ លក់នៅតែមានភាពល្អប្រសើរដដែល»។ បើទោះបីជាការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាពី មួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរទៅក៏ដោយ ក៏អារម្មណ៍នៃការប្រុងប្រយ័ត្ននៅតែមាននៅក្នុងគំនិតរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាដដែល ពិសេសការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៤(២០០៨) ដែលនៅពេលនោះមានអ្នកវិនិយោគផ្នែកអចលនទ្រព្យជាច្រើនត្រូវខាតបង់ ដោយសារតែភាពជាប់គាំងផ្នែកនយោបាយមួយរយៈខ្លី ស្របពេលដែលកម្ពុជាទទួលរងនូវឥទ្ធិពលនៃមហាវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសាកលលោកឆ្នាំ២០០៨។ លោក ប៉ូ អ៊ាវគង់ ប្រធានគ្រប់គ្រងទូទៅក្រុមហ៊ុន អេស៊ា រៀលអេស្ទេត បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៥ នាពេលខាងមុខ មិនបានប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការទិញលក់ អចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជាទេ។ លោកបន្តទៀតថា អ្វីដែលប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការទិញ លក់ អចលនទ្រព្យនៅពេលនេះគឺតម្លៃទៅវិញទេ ពីព្រោះម្ចាស់អចលនទ្រព្យនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះភាគច្រើនដាក់តម្លៃលក់អចលនទ្រព្យរបស់ខ្លួនខ្ពស់ពេកដែលធ្វើឲ្យអ្នកទិញត្រូវរារែក។ លោកថ្លែងថា៖«ជាទូទៅខ្ញុំសង្កេតឃើញថា ចលនានៃការទិញលក់អចលនទ្រព្យមិនបានប្រែប្រួលទេព្រោះមានអតិថិជនជាច្រើនបានមកស្វែងរកសេវាកម្មនៅក្រុមហ៊ុនអេស៊ា រៀលអេស្ទេតជារៀងរាល់ថ្ងៃ»។ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយលោក អ៊ាវគង់ បញ្ជាក់ថា៖«នៅពេលនេះក៏មានអ្នកចង់ទិញអចលនទ្រព្យមួយចំនួនតូចសម្រេចពន្យារពេលទិញដែរ ដោយសារពួកគេមានការព្រួយបារម្ភទាក់ទងទៅនឹងការរត់ការឯកសារប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ»។ ចំណែកលោក សនសៀប ប្រធានគ្រប់គ្រងទូទៅនៃក្រុមហ៊ុនឃី រៀលអេស្ទេត មិនបានយល់ដូចការលើកឡើងខាងលើទេ ដោយលោកបានអះអាងថា ការទិញអចលនទ្រព្យនៅអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតនាឆ្នាំ២០១៣នេះហាក់មានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ជាងពេលធម្មតា បើទោះបីជាការស្វែងរកទីតាំងអចលនទ្រព្យនៅមានសកម្មភាពដូចដើមក៏ដោយក៏ការសម្រេចចិត្តទិញ ហាក់នៅមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់។ លោកបានថ្លែងថា៖«អតិថិជនដែលមកស្វែងរកសេវាកម្មនៅក្រុមហ៊ុនឃី រៀលអេស្ទេតនៅតែមានចំនួនច្រើនដដែល ហើយពួកគេតែងតែទៅមើលទីតាំងដែលយើងបានបង្ហាញដល់ពួកគេប៉ុន្តែនៅពេលនិយាយពីការធ្វើកិច្ចសន្យាទិញ ពួកគាត់មួយចំនួនហាក់នៅមានចិត្តរារែក ដោយនិយាយថាចាំមើលសភាពការណ៍ក្រោយការបោះឆ្នោតសិន»៕